محصول دریچه هوا (دریچه گاز) درواقع پس ازانژکتوری شدن سیستم احتراقی خودروها بوجود آمد ووظیفه اصلی آن تنظیم میزان هوای ورودی به محفظه احتراق میباشد.درحال حاضر دونوع مکانیکی و الکترونیکی ازاین محصول برروی موتورها بسته به نوع خودرو نصب میگردد.
در دریچه هوای مکانیکی، اهرم گاز درواقع توسط سیم گاز به پدال زیر پای راننده متصل است وبا فشار روی پدال گاز، صفحه گازدریچه هوا نیز به همان میزان بازشده وهوای بیشتری رابرای سیلندرها ارسال میکند. دراین حال سنسور موقعیت صفحه گاز با تغییر زاویه حرکت صفحه گاز و با ارسال پالسهای ولتاژی به ECU اطلاع میدهد که موتور نیاز به بنزین بیشتری دارد. بنابرین ECU به انژکتورها فرمان میدهد که مدت زمان بیشتری باز مانده و سوخت بیشتری پاشش نمایند ودرنتیجه خودرو با سرعت بیشتری حرکت مینماید.
دردریچه هوای الکترونیکی موضوع بصورت دیگری انجام میپذیرد. در خودروهای مجهز به این نوع دریچه هوا، بجای پدال معمولی وسیم گاز، یک نوع پدال الکترونیکی مجهز به پتانسیومتر وجود دارد که هنگامی که پای راننده برروی آن فشار داده میشود، باعث میگردد تا پتانسیومترمربوطه ولتاژی به ECU ارسال نموده واعلام دارد که خودرو نیاز به هوا وسوخت بیشتر برای سرعت افزون تر دارد. بنابرین ECU به دریچه هوای الکترونیکی که به یک موتور جریان مستقیم (DC Motor) مجهزاست، فرمان میدهد تا صفحه گاز دریچه هوا را به میزان معینی باز کند تا هوای بیشتری به سیلندرها برسد وبه موازات به انژکتورها نیز فرمان داده میشود که مدت زمان بیشتری سوخت پاشش نمایند.
نکات مهم دراستفاده ازدریچه هوای مکانیکی:
ازجمله موارد مهم استفاده صحیح از این قطعه، توجه ویژه به قطعات حساس این مجموعه مثل شیرموتوری وپتانسیومتر میباشد. برای حل مشکلات این نوع قطعات میبایست قبل از هرچیز با وظایف آنها آشنا شویم:
شیرموتوری (استپرموتور):
شیرموتوری که تعمیر کاران به آن استپ موتور یا استپر موتور هم می گویند، برای کنترل دور آرام موتور خودرو مورد استفاده قرار می گیرد. مسیر هوای موتور دارای یک دریچه هوا است که صفحه گاز آن بوسیله یک کابل و فنر باز و بسته می شود( با کابل باز شده و با فنر بسته می شود). این دریچه هوا ازطریق محور خود به مقاومتی متغییر بنام پتانسیومتر یا سنسور موقعیت صفحه گاز متصل میشود وبا مکانیزم مقاومت متغیر موقعیت صفحه گاز در دریچه هوا رابه ECU اطلاع میدهد. وقتی که پدال گاز را رها می کنید، این دریچه بسته می شود و پتانسیومتر به ECU اطلاع می دهد که دریچه بسته است و هوای مورد نیاز باید از طریق مسیری موازی تامین شود که این مسیر را استپرموتورکه یک عملگر است کنترل می کند. این همان مسیری است که هوای موتور خودرو را در دور در جا یا دور آرام تامین می کند.
وظایف شیرموتوری(استپر موتور) در خودرو:
ایجاد حالت ساسات درحالت سرد بودن موتور
کمک به تنظیم نسبت سوخت وهوای دور آرام وتثبیت دورهای ناپایدار موتور
تنظیم دور آرام درزمان گرفتن باراضافی از موتور(کولر-پمپ هیدرولیک و…)
جلوگیری از بسته شدن سریع مسیر هوا به هنگام تعویض دنده یا زمانی که پا را از روی پدال گاز ناگهان برمیداریم.
گاهی اوقات وجود معایبی در موتور، عوارضی همچون برگشت دود به محفظه منیفولد هوا(BACK FIRE) وبالطبع دریچه هوا دارد که باعث ایجاد دوده درمحل آببندی نوک شیرموتوری شده ونمیگذارد قطعه درمحل خود آببند شود. در مواردی این گرد وغبار یا دوده وارد موتور الکتریکی شیرموتوری شده وباعث گریپاژ کردن آن میشود. بنابرین میبایست به محض مشاهده علائمی همچون موارد ذیل به تعمیرکار مراجعه ونسبت به بررسی ورفع عیب قطعه بپردازیم:
سرعت دور درجای خودرو، کم است وگویی ساسات خوب کار نمیکند.
وقتی موتور گرم میشود دوربالا میرود وحتی ممکن است به ۲۰۰۰ دور در دقیقه هم برسد.
نوسان دور موتور درحالت درجا کارکردن که معمولا با لرزش همراه است.
خاموش شدن خودرو به خصوص هنگام رها کردن ناگهانی پدال گاز
کاهش دور موتور به میزان قابل توجه به هنگام روشن شدن کولردردور آرام
گاز خوردن بی دلیل خودرو پس از روشن کردن موتور
گاز خوردن بی دلیل خودرو پس از روشن کردن موتور
معمولا به هنگام خرابی این قطعه چراغ چک خودرو روشن میشود.
نحوه نگهداری وتمیز نمودن شیرموتوری :
ابتدا ذکر این نکته بسیارمهم است که این قطعه قابلیت تعمیر نداشته ومحور این قطعه به هیچوجه نباید تحت فشار، کشش ویا چرخش قرار گیرد، زیرا این کار باعث بروز صدمات جدی ودائمی به قطعه خواهد شد وبرای تمیز نمودن آن صرفا میتوان آن را با روش ذیل انجام داد:
در صورتی که دوده بیش از حد بر روی نوک شیرموتوری و نشیمنگاه آن در بدنه دریچه هوا جمع شده باشد، توسط یک پارچه تمیز بدون پرز بطوری که هیچگونه نیروی چرخشی و فشاری به محور شیرموتوری اعمال نگردد ، آن را تمیز می کنیم
شستشوی شیرموتوری با بنزین یا هر نوع حلال یا ماده شستشوی دیگر مجاز نمی باشد، زیرا ماده روانکاری شفت شیرموتوری در اثر شستشو با حلال از بین رفته و یا اینکه دوده یا ذرات دیگر به داخل روتور شیرموتوری نفوذ کرده و در فاصله کوتاهی شیرموتوری از کار خواهد افتاد.
ر صورت سقوط شیرموتوری و برخورد آن با زمین و یا هرگونه ضربه فیزیکی دیگر بر روی محورآن، استفاده از آن شیرموتوری به هیچ عنوان مجاز نمی باشد.
لازم بذکر است محل آببندی نوک شیرموتوری دربدنه دریچه هوا را (نشیمنگاه ) که آلوده به دوده شده باشد، میتوان با مواد خاص شستشو، تمیزوخشک نمود.
